Konsekwencje podatkowe otwarcia oddziału firmy w Niemczech

Prowadzisz firmę w Polsce? Chcesz otworzyć oddział w Niemczech? W artykule wyjaśnimy, jakie konsekwencje podatkowe będzie miała Twoja decyzja.

Obecność naszego kraju w strukturach Unii Europejskiej daje przedsiębiorcom możliwość realizacji transakcji handlowych z pozostałymi krajami wspólnoty na korzystnych, elastycznych warunkach. Dzięki europejskiej zasadzie swobody gospodarczej mogą oni także założyć w innym kraju działalność lub jej oddział. Jak założyć oddział firmy w Niemczech i jakie konsekwencje podatkowe przyniesie taka decyzja?

Oddział polskiej firmy w Niemczech

Właściciel polskiej firmy, który chce otworzyć niemiecki oddział swojego przedsiębiorstwa, może zrobić to poprzez powołanie do życia:

•   spółki córki-spółki zależnej (Tochterunternehmen);
•   samodzielnej filii przedsiębiorstwa (Zweigniederlassung);
•   niesamodzielnego oddziału firmy (Betriebsstätte).

Poniżej omówimy specyfikę każdej z form.

Spółka zależna (Tochterunternehmen)

Spółka zależna to samodzielne prawnie przedsiębiorstwo odrębne od polskiej spółki matki. Działa pod własną nazwą i sporządza własne sprawozdania finansowe. Podstawę funkcjonowania takich podmiotów definiuje § 290 ust. 1 zd. 1 Kodeksu Handlowego (HGB). Tochterunternehmen może przybierać różne formy prawne. Zazwyczaj jest to GmbH, KG lub AG. Wszelkie kwestie dotyczące rejestracji, wpisu do rejestru handlowego oraz codziennej działalność definiują wyłącznie niemieckie przepisy właściwe dla danej formy prawnej, nawet jeśli założyciel jest obcokrajowcem. Każda działalność gospodarcza spółki zależnej musi być zarejestrowana w urzędzie handlowym gminy. Oprócz rejestracji działalności gospodarczej spółki zależne muszą być zarejestrowane w rejestrze handlowym we właściwym miejscowo sądzie rejonowym. Rejestracja musi być poświadczona przez notariusza.

Samodzielna filia przedsiębiorstwa (Zweigniederlassung)

Samodzielna filia przedsiębiorstwa to — zgodnie z zapisami niemieckiego kodeksu handlowego — fizycznie oddzielony od głównej siedziby oddział, stworzony jako dodatkowe miejsce prowadzenia działalności. Kwestie związane z samodzielnym oddziałem na terenie Niemiec regulowane są w §§ 13 i następnych HGB. W przeciwieństwie do spółki zależnej nie jest on więc odrębnym podmiotem, ale częścią firmy matki. Ze względu na to jego nazwa powinna być identyczna z nazwą oddziału głównego. Prawno-podatkowa odrębność Zweigniederlassung przejawia się we własnym kierownictwie, określonej swobodzie decyzji, odrębnej księgowości (w tym także bilansie) oraz własnych aktywach. Jeśli Zweigniederlassung otworzy zagraniczny przedsiębiorca, jej wewnętrzną organizację definiują statut spółki oraz właściwe prawo zagraniczne.

Niesamodzielny oddział firmy (Betriebsstätte)

Niesamodzielny oddział firmy to, jak wskazuje jego nazwa, oddział całkowicie zależny od głównej siedziby. Zgodnie z prawem oba podmioty to zlokalizowane w odmiennych miejscach części tego samego przedsiębiorstwa. Konsekwencją takiej konstrukcji prawnej jest brak możliwości prowadzenia samodzielnych działań, różnych od tych, które prowadzi spółka matka. Faktury wystawiane są także na dane głównego oddziału. Niesamodzielne oddziały nie muszą być wpisane do rejestru handlowego. W tym przypadku wystarczająca jest rejestracja działalności gospodarczej.

Opodatkowanie oddziału polskiej firmy w Niemczech

Jeżeli przedsiębiorstwo zagraniczne prowadzi w Niemczech oddział (stałą placówkę), jego zyski muszą być opodatkowane w Niemczech. Naliczane podatki zależą od formy prawnej głównego oddziału zagranicznego. Odpowiadają one podatkom, które musiałoby płacić przedsiębiorstwo posiadające odpowiednią niemiecką formę prawną.

Podatek dochodowy

Jeśli oddział nie posiada własnej osobowości prawnej niemieckiego prawa, nie ma obowiązku uiszczania podatku dochodowego ani podatku od osób prawnych. Przypisane wspólnikom zyski podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Podatek od osób prawnych

Jeśli oddział ma polską osobowość prawną, podlega opodatkowaniu podatkiem od osób prawnych.

Dodatek solidarnościowy

Podatnicy opodatkowani podatkiem dochodowym, podatkiem od osób prawnych i podatkiem od zysków kapitałowych są zobowiązani do uiszczenia także dodatku solidarnościowego. Zgodnie ze zmianami w prawie, które weszły w życie od 2021 roku, obowiązek jego odprowadzenia spoczywa wyłącznie na zarabiających najwięcej (więcej szczegółów znajdziesz w artykule Najważniejsze zmiany podatkowe dla firm w Niemczech).

Podatek od działalności gospodarczej

Podmiot z siedzibą na terenie Niemiec ma obowiązek odprowadzenia podatku od działalności gospodarczej. W przypadku jednoosobowych działalności jest on zazwyczaj wkalkulowany w stawkę podatku dochodowego.