
Zasiłek dla bezrobotnych w Niemczech
Zasiłek dla bezrobotnych to świadczenie mające na celu pokrycie kosztów utrzymania osoby, która straciła zatrudnienie. Komu przysługuje prawo do zasiłku? Kto wypłaca świadczenie? Jak o nie wnioskować?
Niemieckie prawo wyróżnia dwa rodzaje świadczeń dla osób bezrobotnych:
- Arbeitslosengeld I (ALG I) to zasiłek dla osób poszukujących pracy wypłacany z niemieckiego systemu ubezpieczeń na wypadek bezrobocia. Prawo do wypłaty tego świadczenia zapewnia podatnikom III księga kodeksu socjalnego (SGB III);
- Arbeitslosengeld II (ALG II), zwany także potocznie Hartz IV, to świadczenie socjalne wypłacane z budżetu państwa.
Wysokość niemieckiego zasiłku dla bezrobotnych
Stawki zasiłku Arbeitslosengeld I wylicza się na podstawie dotychczasowych zarobków.
Jeśli bezrobotny posiada dzieci, kwota Arbeitslosengeld I wynosi 67%, jeśli bezrobotny jest osobą bezdzietną – 60% średniej pensji netto z ostatnich dwunastu miesięcy. To jednak nie wszystko. W ramach Arbeitslosengeld I podatnik może liczyć także na opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne (die Krankenversicherung), ubezpieczenie emerytalne (die Rentenversicherung) i ubezpieczenie pielęgnacyjne (die Pflegeversicherung).
Zasiłek Arbeitslosengeld II wypłaca się według podstawowych stawek świadczeń socjalnych (der Regelsatz). Od stycznia 2021 roku wynoszą one odpowiednio:
- 446 euro dla osób samotnych lub samotnie wychowujących dzieci;
- 401 euro dla par lub osób żyjących w konkubinacie;
- 357 euro dla dorosłych żyjących w gospodarstwie domowym innych;
- 373 euro dla młodzieży w wieku od 14 do 18 roku życia;
- 309 euro dla dzieci w wieku od 6 do 14 roku życia;
- 283 euro dla dzieci w wieku od 0 do 6 roku życia.
Ważne: jeśli pracownik sam zrezygnował z pracy, przez 12 tygodni obowiązuje go tzw. okres zakazu (Sperrfrist). Dopiero po jego zakończeniu może liczyć na wypłatę zasiłku Arbeitslosengeld I. W takich okolicznościach przez pierwsze trzy miesiące będzie otrzymywał także 30% niższy Arbeitslosengeld II.
Jakie warunki muszą spełnić podatnicy, aby otrzymać zasiłek dla bezrobotnych?
Aby otrzymać zasiłek Arbeitslosengeld I, konieczne jest spełnienie wymogu zatrudnienia. Uprawnione do poboru świadczenia są osoby, które w ciągu ostatnich 2 lat przepracowały co najmniej 12 miesięcy na terenie UE, a ostatnie zatrudnienie lub zwolnienie miało miejsce w Niemczech. Nie mniej ważny jest wiek wnioskującego. Nie może on przekroczyć 65 r.ż.
Ważne: w przypadku osób, które pracowały krótkoterminowo, a stosunki pracy nie trwały dłużej niż 10 tygodniu, do uzyskania zasiłku może wystarczyć 6 miesięcy świadczenia pracy.
Arbeitslosengeld II przysługuje podatnikom, którzy nie są w stanie zapewnić sobie środków do życia. Prawo do ALG II mają osoby w wieku od 15 do 65 lat (maksymalnie 65) zameldowane w Niemczech, które są zdolne do pracy, ale nie są w stanie same zapewnić sobie utrzymania i co za tym idzie — potrzebują zewnętrznego wsparcia. Świadczenie nie przysługuje osobom, które przebywają w Niemczech wyłącznie w celach zarobkowych.
Jak wnioskować o niemiecki zasiłek dla bezrobotnych?
Aby wnioskować o wypłatę zasiłku Arbeitslosengeld I, podatnik musi zgłosić się do lokalnego urzędu pracy (Bundesagentur für Arbeit) i dostarczyć urzędnikom:
- dokumenty potwierdzające wcześniejsze zatrudnienie i wysokość otrzymywanego wynagrodzenia,
- wypowiedzenie umowy o pracę wraz z pisemną informacją o przyczynach rozwiązania stosunku pracy/przyczynach rozwiązania umowy.
Istnieje także możliwość rejestracji online lub przez telefon. Jeśli pracownik wie już, że w ciągu kolejnych miesięcy zostanie zwolniony, powinien zarejestrować się w urzędzie jak najszybciej. Dzięki otrzymywanym regularnie propozycjom zatrudnienia będzie mógł uniknąć bezrobocia.
O Arbeitslosengeld II należy wnioskować nie w urzędzie pracy, ale w Jobcenter (informacje o adresach placówek znajdziesz na stronie Federalnego Urzędu Pracy). Do otrzymania świadczenia konieczne jest wypełnienie wniosku Hauptantrag HA oraz ewentualnych załączników. Mogą być to m.in.
- Anlage WEP — zawierający dane osób tworzących z wnioskującym wspólne gospodarstwo domowe;
- Anlage KI — zawierający dane osób poniżej 15 r.ż.;
- Anlage WBA — niezbędny do przedłużenia wypłaty świadczenia.
Konieczne będzie także dostarczenie urzędnikom dokumentu tożsamości, potwierdzenia wysokości miesięcznego czynszu oraz opłat za mieszkanie, zaświadczenia o zameldowaniu (Anmeldebestätigung), wyciągu z konta bankowego za ostatnie trzy miesiące, umowy o pracę lub wypowiedzenia.
Ważne: jeśli osoba, którą zatrudniałeś, będzie wnioskować o Arbeitslosengeld II, Twoim zadaniem będzie wypełnienie zaświadczenia o zarobkach (Einkommensbescheinigung) oraz zaświadczenia o zatrudnieniu (Arbeitsbescheinigung).
Zatrudniasz Polaków? Sprawdź, czy także oni mają prawo do zasiłku
Polacy zatrudnieni w Niemczech mają prawo do niemieckiego zasiłku Arbeitslosengeld I.
Co więcej, po ustaniu stosunku zatrudnienia mogą wrócić do kraju, by w nim szukać pracy, zabierając ze sobą niemiecki zasiłek (nawet na okres 3 – 6 miesięcy). Aby tego dokonać, niezbędna jest wizyta w urzędzie pracy i wypełnienie formularza U2.
Źródła:
https://www.sozialgesetzbuch-sgb.de