Wypowiedzenie umowy w Niemczech, czyli jak rozstać się z pracownikiem zgodnie z prawem?
Niemieckie prawo daje pracodawcom możliwość wypowiedzenia umowy z zachowaniem okresu wypowiedzenia lub w trybie natychmiastowym. Ile wynosi okres wypowiedzenia umowy o pracę? Czy można wypowiedzieć umowę na czas nieokreślony? Kiedy pracodawca może wypowiedzieć umowę bez okresu wypowiedzenia? Odpowiadamy na najczęściej zadawane przez naszych klientów pytania.
W Niemczech umowę o pracę może wypowiedzieć zarówno pracodawca, jak i pracownik. Dziś skupimy się przede wszystkim na wypowiedzeniu umowy przez pracodawcę.
O co najczęściej pytają niemieccy przedsiębiorcy zatrudniający pracowników?
Spis treści:
- W jakich sytuacjach mogę wypowiedzieć umowę o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia?
- Jakie okresy wypowiedzenia umowy o pracę obowiązują w Niemczech?
- Czy mogę wypowiedzieć umowę bez okresu wypowiedzenia?
- Czy mogę wypowiedzieć umowę w czasie trwania okresu próbnego?
- Czy mogę wypowiedzieć umowę w trakcie choroby pracownika?
- Czy mogę wypowiedzieć umowę osobie w ciąży?
- Czy mogę wypowiedzieć umowę na czas określony?
- Czy wypowiedzenie umowy o pracę wymaga formy pisemnej?
- Czy określone grupy pracowników są chronione przed wypowiedzeniem?
1. W jakich sytuacjach mogę wypowiedzieć umowę o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia?
W niemieckich firmach, zatrudniających więcej niż 10 osób, których stosunek pracy trwa dłużej niż 6 miesięcy, obowiązuje powszechna ochrona przed wypowiedzeniem. W takich okolicznościach możesz wypowiedzieć umowę z zachowaniem okresu wypowiedzenia jedynie z przyczyn:
- dotyczących osoby pracownika, np. niewystarczających umiejętności czy kwalifikacji;
- dotyczących zachowania pracownika, np. notorycznych spóźnień czy nieobecności (w takim przypadku konieczne jest uprzednie upomnienie pracownika);
- leżących po stronie zakładu pracy, np. redukcji stanowiska.
Ważne: zanim wypowiesz umowę o pracę, powinieneś wykorzystać wszystkie inne możliwości, które pozwolą uniknąć zwolnienia pracownika. Wypowiedzenie powinno być absolutną ostatecznością.
2. Jakie okresy wypowiedzenia umowy o pracę obowiązują w Niemczech?
Zgodnie z zapisami Bürgerliches Gesetzbuch (BG), niemieckiego kodeksu cywilnego, podstawowy okres wypowiedzenia umowy wynosi cztery tygodnie, ze skutkiem na piętnasty dzień miesiąca lub na koniec miesiąca kalendarzowego. Wydłuża się on jednak wraz z długością trwania stosunku pracy.
Jeśli stosunek pracy trwał:
- dwa lata – okres wypowiedzenia wyniesie miesiąc;
- pięć lat – okres wypowiedzenia wyniesie dwa miesiące;
- osiem lat – okres wypowiedzenia wyniesie trzy miesiące;
- dziesięć lat – okres wypowiedzenia wyniesie cztery miesiące;
- 12 lat – okres wypowiedzenia wyniesie pięć miesięcy;
- 15 lat – okres wypowiedzenia wyniesie sześć miesięcy;
- 20 lat – okres wypowiedzenia wyniesie siedem miesięcy.
Takie terminy obowiązują w firmach zatrudniających co najmniej 20 pracowników. W przypadku mniejszych podmiotów istnieje możliwość ustalenia innych.
Ważne: niemieckie prawo wskazuje, że do wyliczaniu czasu zatrudnienia nie należy wliczać okresu przed ukończeniem 25. roku życia zatrudnionego. Warto wiedzieć jednak, że Europejski Trybunał Sprawiedliwości uznał niedawno ten zapis za niezgodny z przepisami UE. Zarówno pracodawcy, jak i sądy nie mogą się więc na niego powoływać.
3. Czy mogę wypowiedzieć umowę bez okresu wypowiedzenia?
Tak. Prawo dopuszcza możliwość wypowiedzenia umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia. Warunkiem jest jednak zaistnienie ważnego powodu (wichtiger Grund). Może to być np. spożywanie alkoholu w firmie, uporczywa odmowa pracy, kradzieże, poważne konflikty z innymi pracownikami, agresja czy rękoczyny.
4. Czy mogę wypowiedzieć umowę w czasie trwania okresu próbnego?
Tak. W takim przypadku możesz rozwiązać stosunek pracy z zachowaniem z 2-tygodniowego okresu wypowiedzenia. Kwestie tę reguluje § 622 Abs. 3 BGB.
5. Czy mogę wypowiedzieć umowę w trakcie choroby pracownika?
Prowadząc firmę w Niemczech, masz prawo wypowiedzieć umowę także wtedy, kiedy pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim. Co ważne, w takim przypadku musisz masz obowiązek wypłaty wynagrodzenia do końca trwania umowy.
6. Czy mogę wypowiedzieć umowę osobie w ciąży?
W przypadku kobiet w ciąży i do czterech miesięcy po porodzie wypowiedzenie umowy nie jest możliwe. Warunkiem jest jednak poinformowanie pracodawcy o ciąży najpóźniej w ciągu dwóch tygodni od otrzymania wypowiedzenia. Jeśli kobieta w ciąży tego nie zrobi, ochrona przed zwolnieniem nie obowiązuje.
7. Czy mogę wypowiedzieć umowę na czas określony?
Zgodnie z prawem, umowa na czas określony (befristeter Arbeitsvertrag) kończy się we wskazanym w treści momencie. Jeśli dokument nie zawiera niestandardowych zapisów o ewentualnym wypowiedzeniu, nie możesz wypowiedzieć jej przed czasem.
8. Czy wypowiedzenie umowy o pracę wymaga formy pisemnej?
Zgodnie z § 623 BG wypowiedzenie umowy o pracy wymaga zachowania formy pisemnej. Podpisany przez Ciebie (lub inną osobę upoważnioną do wypowiedzenia umowy) dokument możesz wręczyć pracownikowi osobiście, wysłać pocztą lub kurierem.
Ważne: każda inna forma wypowiedzenia (ustna, e-mailowa, telefoniczna, SMS-owa), jest nieważna.
9. Czy określone grupy pracowników są chronione przed wypowiedzeniem?
Zgodnie z niemieckim prawem, ochronie przed wypowiedzeniem podlegają m.in.:
- osoby z niepełnosprawnością,
- kobiety w ciąży i do 4 miesięcy po porodzie,
- osoby na urlopie wychowawczym.
Abyś mógł wypowiedzieć umowę takim pracownikom, musisz uzyskać zgodę właściwego urzędu.
Pamiętaj, że wypowiedzenie umowy o pracę zawsze powinno być poparte konkretnymi, rzeczowymi argumentami. Jeśli pracownik nie zgodzi się z twoją decyzją, może w ciągu 3 tygodni od daty doręczenia wypowiedzenia skierować sprawę do sądu pracy. Jeśli ten uzna zasadność jego roszczeń, możesz stanąć przed koniecznością przywrócenia stosunku pracy oraz… zapłaty wynagrodzenia za cały czas trwania procesu.
Podobne artykuły:
- Spis zatrudnionych. Zasady prowadzenia akt osobowych osób zatrudnionych w niemieckich firmach
-
Delegowanie pracowników do Niemiec – proces rozliczania płac