
Wynagrodzenie w Niemczech: płaca minimalna i inne świadczenia
Ile wynosi płaca minimalna w Niemczech w 2021 roku? Ile wynoszą branżowe płace minimalne i które profesje obejmują? Czy praktykant może liczyć na wynagrodzenie? Sprawdźmy.
Pojęcie płaca minimalna reguluje bezwzględną dolną granicę wynagrodzenia. Ustawową stawkę płacy minimalnej wprowadzono w Niemczech dopiero w 2015 roku, a od 1 stycznia 2018 roku obowiązuje ona we wszystkich branżach bez wyjątku. Od 1 stycznia 2020 roku po raz pierwszy obowiązuje również minimalne wynagrodzenie za praktykę zawodową.
Niemiecka płaca minimalna w 2021 i 2022 roku
30 czerwca 2020 r. Komisja ds. płacy minimalnej wydała rekomendację dotyczącą wzrostu ustawowej płacy minimalnej w latach 2021 i 2022. Rząd federalny zastosował się do tego zalecenia, planując czteroetapowy wzrost kwoty świadczenia:
- od 1 stycznia do 30 czerwca 2021 r. ustawowa płaca minimalna wynosi: 9,50 euro;
- od 1 lipca do 31 grudnia 2021 r. ustawowa płaca minimalna wyniesie 9,60 euro;
- od 1 stycznia do 30 czerwca 2022 r. ustawowa płaca minimalna wyniesie 9,82 euro;
- od 1 lipca do 31 grudnia 2022 r. ustawowa płaca minimalna wyniesie: 10,45 euro.
Taka konstrukcja jest odpowiedzią na spowodowany pandemią kryzys gospodarczy. Jak wskazali przedstawiciele komisji w specjalnym oświadczeniu: Czterostopniowy wzrost płacy minimalnej, o którym obecnie zdecydowano, służy zrównoważonemu rozłożeniu wzrostu kosztów wynagrodzeń dla dotkniętych przedsiębiorstw w kontekście obecnego kryzysu gospodarczego.
Kolejną rekomendację dotyczącą minimalnej płacy komisja wyda latem 2022 roku. Jeśli rząd federalny zastosuje się do jej zaleceń, w styczniu 2023 zacznie obowiązywać nowa kwota płacy minimalnej.
Kogo obowiązuje płaca minimalna?
Ustawowa płaca minimalna obowiązuje wszystkich pracowników powyżej 18 roku życia, w tym np. emerytów, rencistów, pracowników pracujących w niepełnym wymiarze godzin, pracowników zagranicznych, pracowników sezonowych, pracowników delegowanych do Niemiec i pełnoletnich uczniów. Ustawa o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (MiLoG) przewiduje jednak również wyjątki.
Płaca minimalna w Niemczech — wyłączenia
Ustawowa płaca minimalna nie ma zastosowania do:
- osób poniżej 18 roku życia, którzy nie ukończyli szkolenia zawodowego;
- praktykantów — bez względu na wiek — w zakresie kształcenia zawodowego. W trakcie reformy ustawy o kształceniu zawodowym często mówi się o wprowadzeniu minimalnej płacy dla stażystów. Prawidłowym określeniem minimalnego wynagrodzenia dla stażystów jest jednak minimalny dodatek szkoleniowy i nie należy go mylić z ustawową płacą minimalną;
- osób długotrwale bezrobotnych w ciągu pierwszych sześciu miesięcy zatrudnienia po zakończeniu okresu bezrobocia;
- samozatrudnionych;
- pracowników domowych na mocy ustawy o pracy w domu;
- osób wykonujących pracę w ramach wolontariatu;
- osób, które odbywają dobrowolną praktykę trwającą do trzech miesięcy (można doliczyć przerwy takie jak urlop lub choroba) w celu ukierunkowania na kształcenie zawodowe lub podjęcie studiów;
- osób w kontekście kwalifikacji do zatrudnienia (§ 54 a SGB III) lub przygotowania do kształcenia zawodowego zgodnie z ustawą o kształceniu zawodowym (Berufsbildungsgesetz);
- uczestników działań promujących zatrudnienie;
- osób z niepełnosprawnością pozostających w stosunku prawnym podobnym do pracowniczego.
Branżowe płace minimalne
Oprócz ustawowej płacy minimalnej istnieją również branżowe płace minimalne. Branżowa płaca minimalna jest negocjowana przez związki zawodowe i pracodawców w umowie zbiorowej i uznawana przez polityków za ogólnie obowiązującą. Z reguły obowiązuje ona wszystkich pracowników w branży — nawet jeśli ich pracodawca nie jest związany umowami zbiorowymi.
W roku 2021 obowiązują (oraz będą obowiązywać) następujące minimalne wynagrodzenia branżowe:
- w branży gospodarki odpadami od października 2021 r. płaca minimalna wzrośnie z 10,25 euro do 10,45 euro;
- w kształceniu i szkoleniu zawodowym od stycznia 2021 r. minimalna płaca branżowa dla pracowników pedagogicznych wzrosła z 16,19 euro do 16,68 euro. Dla pracowników pedagogicznych z dyplomem licencjata wzrosła z 16,39 euro do 17,02 euro;
- w branży dekarskiej od stycznia 2021 r. płaca minimalna dla pracowników niewykwalifikowanych wzrosła z 12,40 euro do 12,60 euro. Dla czeladników i dekarzy wzrosła z 13,60 euro do 14,10 euro;
- w branży elektrycznej od stycznia 2021 roku płaca minimalna wzrosła z 11,90 euro do 12,40 euro.
W Niemczech Zachodnich i w Berlinie minimalne wynagrodzenie w branży opieki wynosi (i będzie wynosić):
- dla pracowników niewykwalifikowanych: do marca 2021 r. włącznie 11,60 euro za godzinę, od kwietnia 2021 r. do sierpnia 2021 r. włącznie 11,80 euro za godzinę i od września 2021 r. 12,00 euro za godzinę;
- dla personelu pielęgniarskiego z co najmniej rocznym stażem: od kwietnia 2021 r. 12,50 euro za godzinę;
- dla wykwalifikowanego personelu pielęgniarskiego: od lipca 2021 r. 15,00 euro za godzinę;
We Wschodnich Niemczech (z wyłączeniem Berlina) minimalne wynagrodzenie w branży pielęgniarskiej wynosi (i będzie wynosić):
- do marca 2021 r. włącznie 11,20 euro za godzinę, od kwietnia 2021 r. do sierpnia 2021 r. włącznie 11,50 euro za godzinę, a od września 2021 r. 12,00 euro za godzinę;
- dla personelu pielęgniarskiego z co najmniej rocznym stażem: od kwietnia 2021 r. 12,20 euro za godzinę, a od września 12,50 euro za godzinę;
- dla wykwalifikowanego personelu pielęgniarskiego: od lipca 2021 r. 15,00 euro za godzinę.
Minimalna płaca dla stażystów
Stażystów nie obowiązuje ustawowa płaca minimalna. Jednakże termin minimalne wynagrodzenie dla stażystów jest często używany potocznie w odniesieniu do minimalnego dodatku szkoleniowego. Od stycznia 2021 r. wynosi ono:
- 550 euro w pierwszym roku szkolenia;
- 649 euro w drugim roku szkolenia;
- 743 euro w trzecim roku szkolenia;
- 770 euro w 4 roku szkolenia.
Źródła:
- https://www.meldeportal-mindestlohn.de/Meldeportal/form/display.do?%24context=938CDED861D7C2164ED5
- https://www.gesetze-im-internet.de/milog/