7 czerwca 2021

Wynagrodzenie w Niemczech: niewykorzystany urlop

W jakich okolicznościach pracodawca musi wypłacić ekwiwalent za niewykorzystany urlop? Ile wynosi jego stawka i czy podlega opodatkowaniu? Jak wyliczyć kwotę ekwiwalentu? 

 

Wymogi dotyczące utraty prawa do urlopu w przypadku niewykorzystania go w terminie są jasno uregulowane w federalnej ustawie o urlopach (Das Bundesurlaubsgesetz – BUrlG). Zgodnie z jej zapisami obowiązkiem pracownika jest wykorzystanie urlopu wypoczynkowego do końca roku kalendarzowego. Jeśli tak się nie stanie, urlop przepada. Od tej zasady istnieją jednak wyjątki.

 

Przeniesienie urlopu na następny rok kalendarzowy

Przeniesienie urlopu na kolejny rok kalendarzowy może być podyktowane ważnymi powodami biznesowymi lub osobistymi. Pilnym powodem biznesowym mogą być np. niedobory kadrowe i brak możliwości wykorzystania wolnych dni czy konieczność wykonania przez pracownika określonych obowiązków, których nikt inny nie może wykonać. Osobistym powodem traktowanym przez pracodawców jako „ważny” może być np. choroba pracownika.

Pracownik, który rozpoczął pracę w firmie dopiero w drugiej połowie roku, może wnioskować o przeniesienie urlopu bez szczególnego powodu. Musi jednak wykorzystać wolne dni ciągu pierwszych 3 miesięcy kolejnego roku kalendarzowego.

 

Wynagrodzenie za niewykorzystany urlop

Prawo pracy zezwala na wypłatę wynagrodzenia za niewykorzystany urlop tylko w jednym przypadku: gdy pracownik nie może go wykorzystać (w całości lub w części) z powodu zakończenia stosunku pracy. Roszczenie o wypłatę staje się wymagalne w momencie odejścia pracownika z firmy. Podobnie jak w przypadku prawa do urlopu, wygasa ono najpóźniej 15 miesięcy po zakończeniu roku, w którym przypadał urlop. Dotyczy to zarówno wypowiedzenia zwykłego, jak i nadzwyczajnego oraz innych przyczyn wypowiedzenia.

 

Roszczenie o odszkodowanie za niewykorzystany urlop może być uwzględnione tylko wtedy, gdy:

  •   istnieje prawo do urlopu, tzn. urlop nie został wykorzystany ani nie upłynął jego termin ważności oraz
  •   podjęto co najmniej próbę rzeczywistego wykorzystania urlopu.

 

Rekompensatę urlopową należy odróżnić od:

  •   wynagrodzenia za czas urlopu, czyli kontynuacji wypłaty wynagrodzenia za czas urlopu;
  •   świadczenia urlopowego — specjalnego dodatku zakładowego przyznawanego na podstawie zapisów umowy o pracę lub układu zbiorowego. Takie świadczenie jest dodatkiem do wynagrodzenia urlopowego.

 

Ile wynosi stawka ekwiwalentu?

Ekwiwalent za niewykorzystany urlop wyliczysz dokładnie w ten sam sposób jak wynagrodzenie wypłacane pracownikowi w czasie urlopu. Zgodnie z Federal Vacation Act, zastosowanie mają średnie zarobki za dzień pracy, które pracownik otrzymywał w ciągu 13 tygodni przed odejściem. Następnie należy pomnożyć tę stawkę przez liczbę dni urlopu.

 

Przy wyliczeniu całkowitej kwoty zarobku weź pod uwagę nie tylko podstawowe wynagrodzenie (wszystkie rodzaje wynagrodzeń), ale także:

  •   dodatki związane z wykonywaniem pracy (np. dodatek za niebezpieczne warunki pracy, dodatek nocny, dodatek zagraniczny, dodatek za dyżur);
  •   premie za sprzedaż;
  •   prowizje (z wyjątkiem prowizji od sprzedaży i prowizji wypłacanych za cały rok);
  •   wynagrodzenia niepieniężne.

 

Ekwiwalent za niewykorzystany urlop — wzór

Aby określić rzeczywistą kwotę ekwiwalentu, podziel całkowite zarobki z ostatnich 13 tygodni przez liczbę dni roboczych, a następnie pomnóż przez liczbę dni niewykorzystanego urlopu.

Całkowity zarobek w ciągu 13 tygodni ÷ 65 przepracowanych dni (5 dni × 13 tygodni) × dni pozostałego urlopu = wysokość ekwiwalentu.

 

Przykład.

Pracownik kończy pracę 30 maja i nadal ma prawo do 5 dni urlopu. Pracuje 5 dni w tygodniu i zarabia miesięcznie 2000 euro. Jego łączne wynagrodzenie w okresie ostatnich 13 tygodni to 6000 euro.

6 000 ÷ 65 dni roboczych × 5 pozostałych dni urlopu = 461,54 euro — kwota ekwiwalentu za niewykorzystany urlop.

 

Obniżenie zarobków, które nastąpiło w okresie obliczeniowym w wyniku:

  •   skrócenia czasu pracy,
  •   przestojów w pracy (np. przerw w działalności z powodu braku surowców lub przestoju maszyn, które są związane z ryzykiem gospodarczym pracodawcy) lub
  •   nieobecności w pracy nie z winy pracodawcy (nieobecność w pracy, choroba)

nie są uwzględniane przy obliczaniu wynagrodzenia urlopowego.

 

Ekwiwalent urlopu a praca w niepełnym wymiarze godzin

W przypadku pracowników zatrudnionych w niepełnym wymiarze godzin obowiązują te same zasady, co w przypadku pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze godzin.

Kwotę ekwiwalentu należy jednak zmniejszyć proporcjonalnie do wymiaru godzin.

Jeśli pracownik pracuje w niepełnym wymiarze godzin, a więc nie we wszystkie dni robocze, wynagrodzenie uzyskane w okresie obliczeniowym podziel przez liczbę faktycznie przepracowanych — niezależnie od liczby godzin. Otrzymaną stawkę pomnóż przez pozostałe dni urlopu.

 

Dzienne zarobki, a tym samym wartość ekwiwalentu wyliczysz w następujący sposób:

  •   dla pięciodniowego tygodnia pracy = łączne zarobki z 13 tygodni ÷ 65 dni roboczych;
  •   dla czterodniowego tygodnia pracy = łączne zarobki z 13 tygodni ÷ 52 dni robocze;
  •   dla trzydniowego tygodnia pracy = łączne zarobki z 13 tygodni ÷ 39 dni roboczych;
  •   dla dwudniowego tygodnia pracy = łączne zarobki z 13 tygodni ÷ 26 dni roboczych

 

Kiedy należy wypłacić ekwiwalent?

Prawo do wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego przysługuje niezwłocznie po ustaniu stosunku pracy. Dlatego też rekompensata za urlop jest zazwyczaj wypłacana bezpośrednio z ostatnią pensją.

 

Wynagrodzenie za urlop — opodatkowanie

Wynagrodzenie za urlop podlega opodatkowaniu jako tzw. inna zapłata. Oznacza to, że podatek od zatrudnienia dla oczekiwanego rocznego wynagrodzenia jest obliczany raz bez i raz z rekompensatą za urlop. Różnica pomiędzy kwotami rocznego podatku od wynagrodzeń stanowi podatek od wynagrodzeń, który należy zapłacić za drugą wypłatę. Dla celów ubezpieczenia społecznego rekompensata urlopowa jest świadczeniem jednorazowym. Oznacza to, że kwota ta zawsze podlega składkom w miesiącu wypłaty.

 

Źródła:

https://www.gesetze-im-internet.de/burlg/

 

Podobne artykuły: