Tajemnica handlowa w Niemczech

Zagrożenie ze strony pracowników, menedżerów, konkurentów: Jak firmy chronią się przed nadużyciem swoich tajemnic handlowych?

Rysunki techniczne, strategie biznesowe, receptury i listy klientów — wszystko to stanowi istotne aktywa przedsiębiorstwa i wrażliwe informacje, które często nie mogą być chronione jako prawa własności przemysłowej (znaki towarowe, wzory, patenty itp.). Tym bardziej ważne jest ich zabezpieczenie przed nieuprawnionym dostępem osób trzecich. Ochrona tajemnicy handlowej ma dla firm kluczowe znaczenie. W czasach globalizacji rynków know-how odgrywa szczególnie kluczową rolę. Dotyczy to dużych firm, ale także mniejszych start-upów, które chcą działać na rynku z nowym pomysłem na biznes.

Czym jest tajemnica handlowa i co warto o niej wiedzieć?

Nowa ustawa o tajemnicy handlowej obowiązuje od kwietnia 2019 r. Zgodnie z jej zapisami, za tajemnicę handlową uznaje się informacje:

• która nie jest ogólnie znana lub łatwo dostępna, zarówno jako całość, jak i w dokładnym układzie i składzie jej elementów, dla osób z kręgów, które zwykle zajmują się tego typu informacjami i dlatego ma wartość handlową; 
• w stosunku do którego prawowity posiadacz podejmuje uzasadnione w danych okolicznościach starania w celu zachowania jego tajemnicy; 
• które mają uzasadniony interes w zachowaniu tajemnicy.

Nie ma już rozróżnienia między tajemnicą przedsiębiorstwa a tajemnicą handlową. Nowością pozostaje jednak fakt, że informacje są chronione jako tajemnica handlowa tylko wtedy, gdy firma podjęła odpowiednie działania w celu zachowania poufności. Powoduje to konieczność nie tylko wdrożenia środków ochronnych, ale także ich udokumentowania, aby w razie sporu móc wykazać i udowodnić, że wymogi ochrony prawnej zostały spełnione. W przeciwnym razie prawdopodobnie nie będzie możliwe wyegzekwowanie roszczeń o wydanie nakazu lub odszkodowania.

Jakie środki ochronne można podjąć, aby ochronić tajemnicę handlową w firmie?

Nie opracowano jeszcze precedensów, które pozwoliłyby ocenić, co można uznać za rozsądne środki poufności. Do tego czasu jako wskazówka musi wystarczyć zdrowy rozsądek. Konkretne środki ochronne, jakie należy podjąć, zależą od wagi, rodzaju i ryzyka dedukcji poszczególnych informacji. Oznacza to, że nie ma standardowego rozwiązania. Tajemnice handlowe muszą być kategoryzowane indywidualnie dla każdej firmy. Następnym krokiem powinno być opracowanie i wdrożenie odpowiedniej koncepcji ochrony. Mogą być to m.in.:

• umowy i klauzule o zachowaniu poufności
• umowna ochrona własności intelektualnej i produktów pracy;
• konsekwentne ściganie naruszeń tajemnicy handlowej;
• stopniowe ograniczenia dostępu poszczególnych pracowników do poufnych danych;
• wewnętrzne instrukcje organizacyjne;
• szkolenie pracowników;
• zwiększenie bezpieczeństwa informatycznego;
• fizyczne kontrole dostępu;
• bezpieczne usuwanie dokumentów i informacji.

Jak wskazują dane udostępnione na stronie Cms.law.de, trzech na czterech dyrektorów firm uważa, że należy więcej inwestować w ochronę tajemnic handlowych — to jeden z kluczowych wniosków z ostatniej analizy przeprowadzonej przez CMS we współpracy z „The Economist Intelligence Unit”. Tylko połowa badanych w tym badaniu firm podjęła aktywne działania w celu ograniczenia dostępu do informacji poufnych i zmniejszenia ryzyka naruszenia poufności.

Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa — konsekwencje

W stosunku pracy tajemnica i lojalność należą do podstawowych obowiązków umownych pracownika. To samo dotyczy dyrektorów zarządzających i kierowników. Naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa jest więc karalne (§ 23 GeschGehG). Dotyczy to nie tylko pracowników czy kierowników firm, którzy bez zezwolenia wykradają informacje z firmy, ale także konkurentów, którzy wykorzystują tajemnice handlowe uzyskane przez pracowników bez zezwolenia. Bezprawne jest również wykorzystanie lub ujawnienie tajemnicy handlowej poprzez naruszenie obowiązku zachowania poufności (§ 2 ust. 2 pkt 3 GeschGehG). Nie jest jednak niezgodne z prawem ujawnienie tajemnicy handlowej w ramach realizacji uzasadnionego interesu (sekcja 5 GeschGehG) – wyjątek ten służy ochronie sygnalistów.

Co jednak dzieje się po zakończeniu umowy o pracę? Czy byli pracownicy także są zobowiązani do zachowania poufności? Po rozwiązaniu umowy obowiązek zachowania tajemnicy po zakończeniu umowy można zazwyczaj przyjąć tylko wtedy, gdy zawarto porozumienie o obowiązku zachowania tajemnicy po zakończeniu umowy. W przypadku takiej umowy należy jednak pamiętać, że prawo tajemnicy handlowej nie pozwala na ograniczanie pracowników w korzystaniu z doświadczenia i umiejętności, które uczciwie nabyli w trakcie zatrudnienia, oraz na ograniczanie ich mobilności (art. 1 ust. 3 dyrektywy 2016/943/UE). Umowy o zachowaniu poufności muszą być zatem sporządzone w taki sposób, aby nie wykraczały poza to, co jest rzeczywiście niezbędne dla firmy. Im bardziej konkretnie opisana jest tajemnica i im ważniejsza jest ona dla firmy, tym większa szansa, że umowa o poufności wytrzyma kontrolę sądową.

Źródło:
https://cms.law/de/deu/insight/geschaeftsgeheimnisschutz