Rodzaje spółek w Niemczech

Podjęcie działalności gospodarczej w Niemczech wymaga w pierwszej kolejności dokładnej analizy planowanych działań biznesowych oraz własnych celów ekonomicznych. Należy również przemyśleć jaki rodzaj działalności ma zostać założony oraz czy działania biznesowe będą prowadzone w pojedynkę, czy razem ze wspólnikami. Dopiero wówczas możemy zdecydować o wyborze formy prawnej. Obowiązujące w Niemczech przepisy przewidują prowadzenie działalności w różnych formach prawnych. Wybór formy prawnej ma ogromny wpływ na koszty jej założenia, dalszego prowadzenia, wysokość opodatkowania i wiele innych. Niniejszy artykuł ma za zadanie przybliżyć Państwu możliwości zakładania działalności gospodarczej w Niemczech.

FORMY SAMODZIELNE PRZEDSIĘBIORSTWA

1. SPÓŁKI OSOBOWE

SPÓŁKA CYWILNA (GbR)

Spółka cywilna do doskonała forma prowadzenia działalności dla początkujących przedsiębiorców, gdyż nie wymagany jest kapitał minimalny. Ten rodzaj spółki może być utworzony przez dwie lub większą ilość osób, które chcą działać na rzecz wspólnie wytyczonego celu.  Cel ten niekoniecznie musi być związany z prowadzeniem działalności gospodarczej lub handlowej. Każdy ze wspólników może (nie musi) wnieść do spółki własny wkład majątkowy. Za działanie przedsiębiorstwa każdy ze wspólników ponosi odpowiedzialność osobistą. Oznacza to, że za popełnione błędy lub straty wszyscy wspólnicy odpowiadają solidarnie i z własnego majątku. Tak samo sprawa wygląda z podziałem zysków, gdyż dzieli się je  po równo, niezależnie od wniesionego wkładu. (Uwaga: Wspólnicy mogą w umowie spółki postanowić inaczej, a wtedy ich postanowienia zastąpią normę ustawową!). Każdy ze wspólników uprawniony jest do decydowania w imieniu spółki, chyba że wspólnicy postanowią inaczej. Na przykład, że decyzje będą podejmowane większością głosów. Przepisy regulujące funkcjonowanie i działanie spółki cywilnej zawarte są w niemieckim Kodeksie Cywilnym BGB.

SPÓŁKA JAWNA (OHG)

Tak samo jak w przypadku spółki cywilnej, spółkę jawną mogą ją zawiązać dwie lub więcej osób. W przypadku tego rodzaju spółki nie wymagany jest kapitał początkowy, ale jeżeli wspólnicy postanowią takowy wnieść, to może on stanowić zarówno środki finansowe oraz rzeczy lub usługi. Każdy ze wspólników jest uprawniony do reprezentowania spółki (jeżeli w umowie nie zapisano inaczej) i każdy odpowiada za jej zobowiązania  całym swym majątkiem. W przypadku spółki jawnej wymagany jest wpis do rejestru handlowego. Przepisy regulujące funkcjonowanie i działanie spółki cywilnej zawarte są w niemieckim Kodeks Handlowy Handelsgesetzbuch HGB i niemieckim Kodeksie Cywilnym BGB.

SPÓŁKA KOMANDYTOWA (KG)

Cechą charakterystyczną spółki komandytowej jest to, że jej stronami są dwa różne rodzaje wspólników: komplementariusz i komandytariusz. Każdy ze wspólników musi wnieść wkład własny. Jednakże ustawa nie określa minimalnej wysokości tego wkładu. Komplementariusz odpowiada za zobowiązania spółki całym swym majątkiem. Z kolei komandytariusz odpowiada za zobowiązania spółki tylko do wysokości wniesionego wkładu.  Założenie spółki komandytowej nie wymaga zawarcia umowy w formie pisemnej, chyba że jeden ze wspólników wnosi do działalności nieruchomość. Wówczas konieczna jest forma aktu notarialnego. Publicznoprawnym obowiązkiem wobec Państwa w przypadku zakładania spółki komandytowej jest wpis do rejestru handlowego, za którego brak można dostać karę grzywny.  Przepisy regulujące funkcjonowanie i działanie spółki komandytowej zawarte są w niemieckim Kodeksie Handlowym Handelsgesetzbuch HGB oraz niemieckim kodeksie cywilnym BGB.

SPÓŁKA PARTNERSKA (Partnerschaft) 

Jest to najmniej znana forma spółki osobowej, pomimo że w Niemczech funkcjonuje już od ponad 20 lat. Spółka partnerska zarezerwowana jest dla przedstawicieli wolnych zawodów (architekci, lekarze, prawnicy), którzy łączą się celem wykonywania wspólnie swojej działalności. Jej charakterystyczną cechą jest to, że nie można w niej prowadzić działalności handlowej. Aby utworzyć ten rodzaj spółki, potrzebna jest umowa poświadczona notarialnie. Spółkę partnerską zgłasza się do rejestru spółek partnerskich. Przepisy regulujące funkcjonowanie spółki partnerskiej zawarte zostały w ustawie o spółkach partnerskich Gesetz über Partnerschaftsgesellschaften.

2. SPÓŁKI KAPITAŁOWE

SPÓŁKA AKCYJNA (AG)

 Spółka akcyjna wymaga wniesienia największego kapitału zakładowego, ponieważ jest to aż  50 tys. Euro. Minimalna wartość akcji to 1 Euro. Właścicielami spółki akcyjnej są akcjonariusze, którzy nie odpowiadają za jej zobowiązania, a ryzyko ponoszą jedynie do wysokości wniesionego kapitału, z którego również mogą czerpać zyski w postaci np. dywidendy. Spółka akcyjna powstaje z chwilą wpisu do rejestru handlowego. Podobnie jak w przypadku polskich spółek akcyjnych, akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki, ryzyko ponoszą jedynie do wysokości wniesionego kapitału oraz czerpią zyski (np. w postaci dywidendy). Wszelkie decyzje odnośnie działalności spółki podejmuje zarząd. Przepisy regulujące funkcjonowanie i działanie spółki akcyjnej zawarte są w ustawie Aktiensgesetz.

SPÓŁKA Z O.O. (GmbH)

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest jedną z najczęściej wybieranych form prawnych  działalności gospodarczej w Niemczech. Dzieję się tak dlatego, że forma  ta charakteryzuje się  stosunkowo nieskomplikowanymi formalnościami przy jej zakładaniu oraz niewielkimi wymaganiami co do wniesionego kapitału.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być założona przez co najmniej jedną lub kilka osób. W przypadku tej formy prawnej nie ma wymagań co do obywatelstwa wspólników i członków zarządu. Mogą ją tworzyć na przykład sami obywatele Polski lub innych Państw Unii Europejskiej. Warunkiem utworzenia spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest podpisanie umowy, która musi zostać potwierdzona przez notariusza. Oprócz umowy, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością musi zostać zgłoszona do Rejestru Handlowego. W oby dwóch przypadkach należy określić: siedzibę spółki, nazwę (firmę) spółki, przedmiot działalności, wysokość kapitału zakładowego, wysokość wkładów (udziałów) wspólników oraz Zarząd. Przepisy regulujące funkcjonowanie i działanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zawarte są niemieckiej ustawie dot. spółek z o.o. – Gesetz betreffend die Gesellschaften mit beschränkter Haftung (GmbHG).

SPÓŁKA Z O.O (mini GmbH)

Spółka przedsiębiorców (mini GmbH) nadaje się ona szczególnie dla zakładających małe przedsiębiorstwa, zwłaszcza usługodawców, którzy chcą ograniczyć swą odpowiedzialność i wysokość kapitału zakładowego. Wspólnicy spółki nie odpowiadają za jej zobowiązania majątkiem osobistym, tylko majątkiem spółki.   Spółka musi co najmniej 25% zysków odnosić na kapitał zapasowy, dopóki nie osiągnie ona minimalnego kapitału zakładowego wynoszącego 25.000 Euro. Po osiągnięciu tej kwoty, ze spółki przedsiębiorców powstaje spółka z o.o. Przepisy regulujące funkcjonowanie i działanie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością zawarte są niemieckiej ustawie dot. spółek z o.o. [Gesetz betreffend die Gesellschaften mit beschränkter Haftung (GmbHG).

SPÓŁKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA (KGaA)

Ta forma spółki stanowi kombinację spółki osobowej z kapitałową, ale w niemieckim prawie zaliczana jest do spółek kapitałowych. Co ciekawe, w prawie polskim spółka komandytowo-akcyjna zaliczana jest do spółek osobowych.  . Zaletą spółki komandytowo-akcyjnej jest to, że odpowiedzialność za zobowiązania spółki spoczywa na komplementariuszu, a odpowiedzialność komandytariuszy jest ograniczona do wysokości ich wkładu. Regulacje odnoszące się do spółki komandytowo-akcyjnej niewiele różnią się od regulacji dotyczących spółki akcyjnej, czyli Ustawy Aktiengesetz.

3. JEDNOOSOBOWA DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA

DZIAŁALNOŚĆ NA WŁASNY RACHUNEK (Einzelunternehmer)

Działalność na własny rachunek może być prowadzona jedynie pod własnym imieniem i nazwiskiem.  Zaletą prowadzenia tej formy działalności jest to, że do jej otwarcia nie jest wymagany żaden kapitał. Formalności również zostały ograniczone do minimum. Podjęcie działalności w tej formie wymaga zgłoszenia do odpowiedniego urzędu ds. działalności gospodarczej. Polecane (ale nie wymagane) jest dokonanie wpisu do rejestru handlowego, co uwiarygodnia firmę w oczach partnerach biznesowych. Wówczas do nazwy przedsiębiorstwa musi być dodany skrót wyrażenia eingetragener Kaufmann (zarejestrowany kupiec): „e.K” lub „e.Kfr”. m. (Uwaga: Po przekroczeniu pewnych podanych w ustawie wielkości obrotu / zysku trzeba dokonać wpisu do rejestru handlowego).

FORMY NIESAMODZIELNE PRZEDSIĘBIORSTWA

PRZEDSTAWICIELSTWO

Jak sama nazwa wskazuje – przedstawicielstwo to niesamodzielna forma przedsiębiorstwa, dlatego może powstać tylko wtedy, gdy jest już zarejestrowana firma macierzysta w Polsce.  Biuro przedstawicielskie zakłada się najczęściej celem badania rynku, wspierania sprzedaży w innym kraju, czy też zaznaczenia obecności obcego przedsiębiorstwa na rynku niemieckim. Przedstawicielstwo nie posiada osobowości prawnej, niezależnej księgowości i  jest całkowicie zależne od firmy macierzystej. Założenie przedstawicielstwa wiąże się z rejestracją pod konkretnym adresem, otwarciem konta bankowego, zgłoszeniem w odpowiednich urzędach.

ODDZIAŁ

Oddział to prawnie, ekonomicznie, miejscowo i organizacyjnie oddzielony od głównego przedsiębiorstwa samodzielny podmiot. Oznacza to, że posiada on własne kierownictwo, majątek, księgowość. Tym co łączy główne przedsiębiorstwo z oddziałem jest nazwa i to, że pomimo samodzielnej możliwości zawierania umów przed oddział, to stojąca za nim firma macierzysta odpowiada za jego zobowiązania.