Głównym adresatem oceny BWA jest sam przedsiębiorca, zainteresowany uzyskaniem informacji na własne potrzeby. Przedsiębiorcami w tym rozumieniu są zarówno pojedynczy przedsiębiorcy jak i funkcjonujący w ramach przedsiębiorstwa wspólnicy spółki osobowej, członkowie zarządu spółki kapitałowej oraz pozostali wspólnicy wykonujący funkcje kontrolne w spółkach osobowych i kapitałowych.

Można w tym miejscu stwierdzić, że wspomniane powyżej osoby mają przecież dostęp do rocznego sprawozdania finansowego, biorą czynny udział w jego sporządzaniu lub są wręcz za to odpowiedzialne. Jednak informacje zawarte w rocznym sprawozdaniu finansowym docierają do tych osób z reguły za późno, aby na ich podstawie mogły one natychmiast zareagować na niekorzystne trendy. Bilans powstaje bowiem dopiero kilka miesięcy po dniu, na który jest sporządzany. Alternatywnym źródłem informacji na temat sytuacji w przedsiębiorstwie dla wspomnianych powyżej osób jest właśnie ocena BWA.

Duzi klienci (osoby zewnętrzne) bardzo często przed zawarciem wiążącej umowy, na przykład o realizację dostaw żądają przedstawienia informacji potwierdzających aktualną zdolność ekonomiczną potencjalnego kontrahenta (informacja dla adresatów zewnętrznych). Informacje te można uzyskać także przy pomocy oceny BWA, chociaż w praktyce są one często sporządzane na podstawie wewnętrznych wytycznych klientów. Nie mniej także w takim przypadku podstawę informacji może też stanowić ocena BWA.

Także wierzyciele żądają często od przedsiębiorcy przedłożenia danych dotyczących śródrocznych wyników działalności. Dotyczy to w szczególności banków i innych kredytodawców. Przedłożenie rocznego sprawozdania finansowego dotyczącego minionych okresów sprawozdawczych podczas negocjacji kredytowych lub przed zawarciem umowy leasingowej może się czasem okazać niewystarczające, aby potencjalnemu wierzycielowi zaprezentować aktualny obraz przedsiębiorstwa. Sporządzenie tymczasowego sprawozdania finansowego jest wprawdzie generalnie możliwe, ale wiąże się to z nakładami finansowymi i czasowymi. Dlatego ocena BWA może się okazać atrakcyjnym rozwiązaniem alternatywnym lub uzupełniającym pozwalającym na przedstawienie potencjalnemu wierzycielowi przejrzystych informacji na temat aktualnej sytuacji ekonomicznej przedsiębiorstwa.

Ponadto banki zgodnie z § 18 ustawy kredytowej (KWG) są w pewnych warunkach zobowiązane do systematycznego sprawdzania wiarygodności kredytowej kredytobiorcy przez cały okres kredytowania. Nawet w przypadku braku takich warunków do zawieranych umów kredytowych bez naruszania postanowień § 18 KWG często wprowadza się zapis o obowiązku kredytobiorcy do systematycznego ujawniania swojej sytuacji ekonomicznej.

Ponieważ jednak roczne sprawozdanie finansowe, jak wskazano powyżej, powstaje dopiero po upływie kilku miesięcy od dnia, na który jest ono sporządzane, banki zaineresowane są uzyskaniem dodatkowo bardziej aktualnych danych dotyczących przedsiębiorstwa. Sprawdzonym środkiem pozwalającym na uzyskanie takich informacji jest właśnie ocena BWA. Niemal wszystkie banki żądają natomiast przedłożenia dodatkowo listy kwot sumarycznych i sald. Ocena BWA jest przez bank badana według własnych kryteriów wewnętrznych oraz ręcznie lub przy wykorzystaniu odpowiedniego oprogramowania opracowywana i analizowana. Przeprowadzenie tego badania wymaga dostarczenia wiarygodnych danych przez kredytobiorcę i jego doradcę podatkowego.

Jakość oceny BWA zależy jednak całkowicie od jakości prowadzenia ksiąg finansowych, czyli oprócz przyporządkowania zdarzenia do prawidłowego konta istotne są także zapisy księgowe dokonywane w trakcie roku, np. odpisy amortyzacyjne lub zmiany stanu. W ramach wewnętrznego badania prowadzonego przez bank dokonywane są wprawdzie w określonym zakresie korekty i uzupełnienia, jednak może się to odbywać tylko w ograniczonym zakresie.

Niniejszy artykuł jest jedną z części CYKLU artykułów o tematyce BWA. We wcześniejszym artykule opisaliśmy historię powstania oraz przedstawiliśmy definicję BWA. W kolejnym artykule przedstawione zostaną zalety i korzyści oceny BWA.