Finansowanie polskiej spółki zależnej przez niemiecki koncern

Polska jest nie tylko największym wschodnim sąsiadem Niemiec, ale także silnym gospodarczo ośrodkiem dla całej Europy Środkowo-Wschodniej. W związku z tym coraz więcej niemieckich firm rozszerza swoją działalność na ten kraj.

Założenie spółki zależnej w Polsce to szybki, skuteczny i niedrogi sposób na zaistnienie na lokalnym rynku. Niemieckie firmy mogą prowadzić w Polsce działalność gospodarczą na takich samych zasadach jak polscy przedsiębiorcy. Prawo nie określa bowiem żadnych ograniczeń co do narodowości dyrektorów zarządzających polską spółką zależną. Oznacza to, że można ona składać się wyłącznie z obywateli niemieckich.

Przedsiębiorstwa zagraniczne w Polsce

Inwestorzy zagraniczni mają możliwość wyboru formy prawnej prowadzenia działalności gospodarczej. Może to być spółka osobowa, korporacja lub oddział. Sposób opodatkowania spółki zależnej zależy od jej formy prawnej. Opodatkowaniu podlegają albo dochody spółki jako całości (CIT w formie GmbH i AG), albo dochody wspólników (KG lub spółki jawnej). W drugim z ww. przypadków (tj. spółek nazywanych w polskim systemie prawnym spółkami osobowymi), dla ustalenia opodatkowania PIT lub CIT należy wziąć pod uwagę status prawny wspólnika. Jeżeli wspólnik jest osobą fizyczną, to jest on opodatkowany bezpośrednio zgodnie z ustawą o PIT na podstawie swoich dochodów jako wspólnik. Jeżeli spółka jest spółką z o.o., to od dochodów spółki spółka podlega bezpośredniemu opodatkowaniu zgodnie z przepisami ustawy o CIT.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych w ramach CIT podlegają:

• osoby prawne;
• jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, z wyjątkiem niektórych spółek osobowych;
• spółki komandytowe;
• spółki nieposiadające osobowości prawnej, które mają siedzibę lub zarząd w innym kraju, gdzie zgodnie z prawem krajowym jest uznawana za osobę prawną, a wszystkie jej dochody są opodatkowane w tym kraju bez względu na miejsce ich uzyskania.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych w ramach PIT podlegają:

• wspólnicy spółki komandytowej lub spółki handlowej, jeśli są osobami fizycznymi;
• podatnicy mający miejsce zamieszkania, siedzibę spółki lub zarządu w Polsce (rezydenci) podlegają nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu od całości osiągniętego dochodu, bez względu na kraj, w którym został on osiągnięty. Podatnicy, którzy nie mają w Polsce miejsca zamieszkania, siedziby lub zarządu (nierezydenci), podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów uzyskanych w Polsce;
• wspólnicy, którzy osiągnęli lub ponieśli przychody i koszty w spółce, osobno opodatkowują się proporcjonalnie do posiadanych udziałów i odpowiadającego im rodzaju opodatkowania — PIT lub CIT (w zależności od statusu prawnego każdego ze wspólników).

Oddział jest zasadniczo traktowany dla celów podatkowych jak polska spółka, biorąc pod uwagę formę prawną jego głównej siedziby. Tylko dochody uzyskane i wydatki poniesione w Polsce podlegają opodatkowaniu w tym kraju. Z prawnego punktu widzenia oddział nie jest odrębnym podmiotem, lecz jednostką przedsiębiorstwa zagranicznego. W związku z tym od dochodów przekazywanych do centrali nie jest pobierany podatek u źródła.

Podatkowa grupa kapitałowa

Tworząc podatkową grupę kapitałową, przedsiębiorcy mogą optymalizować zobowiązania z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Główną zaletą takiego rozwiązania jest obliczanie dochodu do opodatkowania poprzez dodanie zarówno zysków, jak i strat wszystkich spółek w ramach grupy. Warunki, które należy spełnić, są jednak bardzo restrykcyjne.

Grupa może być utworzona przez co najmniej dwie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjne z siedzibą w Polsce tylko wtedy, gdy:

• średni kapitał zakładowy każdej ze spółek w grupie wynosi co najmniej 1 000000 PLN;
• jedna ze spółek w grupie, zwana spółką holdingową, posiada 95% bezpośrednich udziałów w kapitale zakładowym pozostałych form, zwanych spółkami zależnymi;
• nie istnieją żadne inne powiązania w ramach grupy lub z przedsiębiorstwami spoza grupy;
• żadna spółka w grupie nie ma zaległości podatkowych;
• stopa zwrotu z dochodu osiągniętego przez grupę wynosi co najmniej 3% w każdym roku.

Podstawą prawną podatkowej grupy kapitałowej jest umowa notarialna zawarta na okres trzech lat, która musi być zarejestrowana w urzędzie skarbowym.

Forma prawna spółki zależnej

Działalność gospodarcza osób fizycznych lub prawnych z UE/EFTA prowadzona jest na takich samych warunkach i zasadach jak dla polskich osób fizycznych lub prawnych. Taki podmiot zagraniczny może swobodnie wybrać dowolną formę prawną dla swojej działalności gospodarczej w Polsce, z zastrzeżeniem tych samych ograniczeń, które mają zastosowanie do polskich osób fizycznych lub podmiotów, jeśli takie istnieją. Niemieccy inwestorzy często prowadzą działalność Polsce w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Jedną z zalet założenia sp. z o.o. jest niska wysokość wymaganego kapitału zakładowego, tj. 5.000 zł.

Ceny transferowe

Wszystkie transakcje przeprowadzane pomiędzy powiązanymi osobami fizycznymi i/lub przedsiębiorstwami powiązanymi podlegają szczególnemu nadzorowi władz podatkowych. Powodem tego jest wyeliminowanie transferu dochodów do kraju spółki stowarzyszonej ze względu na istniejące tam korzystniejsze stawki podatkowe.

Zgodnie z polskimi przepisami powiązanie spółek istnieje, jeśli:

• spółka bezpośrednio lub pośrednio uczestniczy w zarządzaniu, lub kontroli innej spółki, lub posiada co najmniej 5% udziałów w innej spółce (powiązanie kapitałowe);
• między osobami fizycznymi, które pełnią funkcje kierownicze lub nadzorcze w różnych spółkach, które przeprowadzają ze sobą transakcje, istnieje powiązanie rodzinne lub wynikające z zatrudnienia.

Jeżeli istnieje związek, jedna z powiązanych firm jest zobowiązana do przygotowania polityki cen transferowych, która musi obejmować wszystkie transakcje pomiędzy powiązanymi firmami oraz, między innymi, kalkulację cen i wykazać ryzyko, które istnieje w wyniku takiego związku. Ma to na celu wykazanie, że takie transakcje są przeprowadzane na takich samych warunkach jak między przedsiębiorstwami niepowiązanymi. W przypadku kontroli podatkowej dokumentacja ta musi być dostarczona na żądanie w ciągu siedmiu dni od daty złożenia wniosku.

Jeżeli ceny nie odpowiadają warunkom rynkowym, władze podatkowe są uprawnione do określenia wartości transakcji przy użyciu określonych metod: metody porównywania cen, metody odsprzedaży, metody pomiaru odpowiedniej marży czy metody zysków z transakcji.

Jeżeli zysk lub strata ustalona przez organy podatkowe jest odpowiednio wyższa, lub niższa niż zadeklarowana przez spółkę, nakładany jest podatek karny w wysokości 50%.

Od 2006 r. polscy podatnicy mają możliwość wystąpienia do Ministerstwa Finansów z wnioskiem o zawarcie porozumienia potwierdzającego stosowaną politykę cenową w zakresie offsetu. Nazywa się to również Advance Pricing Agreement (APA) i ma zastosowanie nie tylko do transakcji pomiędzy polskimi podatnikami, ale również do transakcji pomiędzy polskimi i zagranicznymi firmami. Główną zaletą APA jest formalne potwierdzenie przez organy podatkowe, że kalkulacja i zastosowanie cen transferowych wybranych przez podatnika są prawidłowe.

APA zobowiązuje organy podatkowe do przyjęcia przedstawionej metodyki. APA stosuje się do transakcji, które są zarówno zakończone po złożeniu wniosku o APA, jak i rozpoczęte wcześniej, ale jeszcze niezakończone. Nie dotyczy to transakcji, które rozpoczęły się przed złożeniem wniosku i podlegały kontroli podatkowej lub postępowaniu podatkowemu w dniu zawarcia APA.