Czym jest Weihnachtsgeld i kto ma do niego prawo?

Weihnachtsgeld to dodatek świąteczny wypłacany pracownikom przez pracodawców. Dla wielu firm jest on dobrym sposobem nagradzania zatrudnionych za ich wyniki. Czy prawo gwarantuje wszystkim pracownikom wypłatę Weihnachtsgeld? W jakich okolicznościach można otrzymać dodatek? Ile wynosi jego wysokość? Podpowiadamy.

Premia świąteczna (Weihnachtsgeld) to specjalna wypłata o charakterze wynagrodzenia, która służy nagradzaniu zatrudnionych za pracę wykonaną w minionym roku. Zazwyczaj stanowi ona rodzaj nagrody za lojalność wobec firmy lub gratyfikację, która pomaga zrekompensować nadzwyczajne obciążenia finansowe związane z okresem świątecznym.

Czy prawo gwarantuje zatrudnionym w Niemczech wypłatę premii świątecznej?

Nie. Dodatek świąteczny jest dobrowolnym świadczeniem specjalnym. To, czy pracodawca zdecyduje się na jego wypłatę, zależy przede wszystkim od zapisów zbiorowego układu pracy, umowy o pracę lub umowy zakładowej.

W jakich okolicznościach pracownik może otrzymać dodatek świąteczny?

Pracownik ma prawo do premii świątecznej, jeśli:

• zasady jej wypłaty reguluje zbiorowy układ pracy;
• wypłata świadczenia jest przewidziana w umowie zakładowej;
• w umowie o pracę znajduje się zapis o premii świątecznej;
• istnieje tzw. praktyka zakładowa. Jeśli premia świąteczna była wypłacana wielokrotnie, może stać się zobowiązaniem, nawet jeśli w umowie o pracę nie ma zapisu na jej temat. W jakich okolicznościach może dojść do takiej sytuacji? 

Jeśli zasady wypłaty dodatku świątecznego nie są opisane w umowie, jednak pracodawca wypłacił je kilka lat z rzędu, pracownicy mogą domagać się wypłaty świadczenia w przyszłości na mocy prawa zwyczajowego. Zgodnie z orzeczeniem Federalnego Sądu Pracy (nr sprawy: 10 AZR 266/14) ma to zastosowanie nawet wtedy, gdy w poszczególnych latach wypłacono różne kwoty premii. Skuteczną ochronę przed roszczeniami z tego tytułu zapewni pracodawcom warunek dobrowolności — informowanie (przy okazji każdej wypłaty premii), że jest ona dobrowolna i taką pozostanie w przyszłości. Taką deklarację można umieścić w e-mailach lub listach wysyłanych przy okazji wypłaty świadczenia. Może ona brzmieć np. tak:

„Dodatek świąteczny jest specjalną formą wynagrodzenia za zaangażowanie i staż pracy. Co roku władze firmy podejmują nowe dotycząca powodu przyznania i wysokości premii świątecznej. Nawet wielokrotne wpłaty nie tworzą uprawnienia do wypłaty świadczenia na przyszłość”.

Czy pracodawcy mogą odmówić wypłaty premii świątecznych w gorszych finansowo latach?

Jeśli pracodawca chce umożliwić sobie rezygnację z wypłaty premii w gorszych finansowo czasach, powinien zawrzeć w umowie o pracę specjalny zapis — zastrzeżenie odwołania w klauzuli dotyczącej premii świątecznej. Co ważne, aby okazało się ono zasadne, powinien wskazać konkretne sytuacje, które będą skutkować anulowaniem wypłaty świadczenia. Może to być np. spadek obrotów o określony procent. Zwykłe odniesienie do przyczyn ekonomicznych nie będzie wystarczające.

Ile wynosi kwota premii świątecznej?

Biorąc pod uwagę fakt, że dodatek świąteczny jest dobrowolnym świadczeniem specjalnym, prawo w żaden sposób nie reguluje jego wysokości. Wypłacając go, warto pamiętać jednak o zasadzie równego traktowania. Żaden z pracowników nie może być arbitralnie pominięty. Jeśli osoby na tych samych stanowiskach mają otrzymać różne kwoty, musi istnieć ku temu obiektywny powód. Mogą być to np. odmienne kwalifikacje, kompetencje, skrajnie różny staż pracy czy lub osiąganie znacząco różnych wyników.

Czy pracownicy w okresie próbnym są uprawnieni do otrzymania premii świątecznej?

To, czy pracownicy w okresie próbnym mają prawo do premii świątecznej, zależy od zapisów umowy o pracę lub układu zbiorowego. Jak pokazuje praktyka, pracodawcy często wypłacą im premię świąteczne w kwocie proporcjonalnej do stażu zatrudnienia.

Czy premia świąteczna należy się pracownikom zwolnionym przed terminem wypłaty świadczenia?

Jeśli premia świąteczna stanowi wynagrodzenie za wykonaną pracę, pracodawca nie może odmówić jej wypłaty pracownikom, którzy przerwali stosunek pracy przed terminem wypłaty świadczenia. Umowy o pracę często przewidują, że pracownicy muszą zwrócić premie świąteczne, jeśli stosunek pracy ustanie w określonym dniu (postanowienie o dacie kluczowej). Jeśli premia świąteczna wynosi więcej niż 100 euro, ale mniej niż jednomiesięczne wynagrodzenie, data graniczna nie może być późniejsza niż 31 marca następnego roku. Jeśli premia świąteczna jest wyższa, data graniczna nie może być późniejsza niż 30 czerwca następnego roku.

Źródło:
https://www.lohn-info.de/gesetze.html